Parenteel Schoonheid(t) - Nederlandsch-Indië

Schoonheid

Schönheid (D)


Onderzoek naar de wortels van Schoonheid(t) in Nederlands-Indië werd uitgevoerd door genealogisch onderzoeksbureau Maarten & Willy Etmans, bekend van de genealogiesche website RoosjeRoos:

Maria Frederika Schoonheidt was de moeder van Fredrik Hermanus Barentz, volgens de RA 1830 (p.233) overleden te Banjoewangi op 29 mei 1829.
Ze zou mogelijk de dochter zijn van Johan Lodewijk Schoonheidt († Semarang 14-3-1828) en Ferdinanda Jacoba Abegg.

In een van de fiches-collectie BvTP werd vermeld dat dit echtpaar gehuwd was in Semarang op 4 maart 1810 en dat in 1813 en 1815 resp. een zoon en een dochter geboren/gedoopt werden. Er worden geen namen vermeld van deze kinderen, maar de dochter kan niet identiek zijn met Maria Frederika, omdat deze dan op 10-jarige leeftijd een kind zou hebben gekregen. Over een voorkind wordt op het fiche van BvTP niets vermeld.
De boedel van J.L. Schoonheidt valt onder de weeskamer te Semarang (14 maart 1828)

De fiches BvTP vermelden naast Johan Lodewijk Schoonheidt verder nog de namen van:
- Jan Frederik Christiaan Schoonheidt, klerk kanton in- en uitgaande rechten te Semarang, in 1818 22 jaar oud.
- Johan Daniel Schoonheidt, een ongedoopt zoontje , oud 2 dagen, wordt begraven te Soerabaja 11 feb. 1825
- Carel Hendrik Schoonheid / Schoonheijdt,
* onderkoopman (1735) via diverse rangen bevorderd tot opperkoopman en 1e carga in de rhederij beoosten Japan (1746)
* testament in testamentenregister 1746-1748 [niet in Nld in te zien]
- Johan Nicolaas Schoonheid
* roerslotenmaker, overleden ab intestato op 2 mei 1800;
* baas wapenkamer te solo overleden in 1799;
* zijn weduwe Wilhelmina Maria Schouten, van Semarang, oud 47 jaar, had een pensioen in 1821 van f 24,= en 2 picols rijst per maand. Is zeer armoedig. [zij overleed op 23 november 1823 als Maria Wilhelmina Schouten, weduwe Schoonheidt, te Semarang (RA 1824-179)]
* Taxatie van nagelaten goederen op 9 juni 1800.

We bekeken verder de indexen op de scheepssoldijboeken van de VOC (in Nederland aangenomen) en de soldijboeken van in Indië ("in dienst") aangenomen VOC-dienaren en wel die van:
- Johan Nicolaas Scheunheid (alias Schoonheid) [NA-T.2.01.27.06, inv.nr.155 fol.52]
- Frederik Balthazar Schoonheid [Na-T.1.04.02, inv.nr.159 fol.187]
- Carel Hendrik Schoonheid

Johan Nicolaas was geboren in Semarang en van 1779 tot aan 1794 (einde administratie) werkzaam in Semarang. Zijn geboortejaar kan dus geschat worden als liggend rond of voor 1763.

Frederik Balthazar is eveneens geboren in Semarang; hij kwam in dienst van de VOC in 1789, en was ook tot en met 1794 werkzaam in Semarang. De gegevens van twee laatste personen had u al vermeld gezien in de INN1997. (enkele gegevens wijken af).

Carel Hendrik Schoonheid:
geboren in Stockholm, kwam als adelborst in 1731 naar Indië met de "Reijgersbroeck", en is daar overleden in 1747 op het schip "de Herstelder".

We bekeken ook de z.g. landmonssterrol van de VOC van 1760 en vonden daar nog een vermelding van Frederik Christiaan Schoonheijt, ladenmaker afkomstig uit Thüringen, die in 1757 per "d'Getrouwigheid" voor de VOC kamer van Hoorn naar Indië kwam. Volgens de digitale index ging hij in 1784 uit dienst.

Conclusie: Er zijn nog veel onduidelijkheden m.b.t de afkomst van Maria Frederika Schoonheid. De familie lijkt al langere tijd in Indië gevestigd te zijn. Er zijn tot nu toe twee kandidaten gevonden die in aanmerking komen als de Europese voorouder van Maria Frederika Schoonheidt, nl. Carel Hendrik Schoonheid en Frederik Christiaan Schoonheijd.


Conclusie: twee personen komen in aanmerking als stamvader, te weten: Carel Hendrik Schoonheid en Frederik Christiaan Schoonheijt.

Carel Hendrik Schoonheid:
volgens de digitale index geboren in Stockholm; hij kwam als adelborst in 1731 naar Indië met de "Reijgersbroeck", en is daar overleden in 1747 op het schip "de Herstelder".

Frederik Christiaan Schoonheijt In de z.g. landmonssterrol van de VOC van 1760 nog een vermelding van Frederik Christiaan Schoonheijt, ladenmaker afkomstig uit Thüringen, die in 1757 per "d'Getrouwigheid" voor de VOC kamer van Hoorn naar Indië kwam. Volgens de digitale index ging hij in 1784 uit dienst.

Uit hun scheepssoldijboeken bleek:
Carel Hendrik Schoonheid verbleef bijna continu in Batavia. Hij was adelborst.
Frederik Christiaan Scheijnheijd daarentegen was vanaf 1760 gestationeerd in Semarang. Bovendien was hij in dezelfde "branche" werkzaam, n.l. lademaker, als de jongere generatie, die als roerslotenmaken werkzaam waren.
De conclusie is daarom dat Frederik de stamvader van de Semarangse Schoonheidt's is.

Deze conclusie wordt nog versterkt door de landmonsterrol van 1780:
In deze rol wordt Johan Nicolaas voor het eerst vermeld, en wel op dezelfde bladzij als Frederik Christiaan, in dezelfde categorie ("diverse dienstdoenders"), maar bovendien: hun familienamen worden vrijwel identiek geschreven. conclusie: het moeten hier vader en zoon betreffen! Er staat aangegeven dat hij, zoals we reeds wisten, in Semarang was geboren en van beroep slotenmaker was.
In de landmonsterrol van 1788 zien we dat vader Frederik Christiaan inmiddels gegageerd is. Zijn naam is erg verbasterd, maar aan de gegevens achter zijn naam is op te maken dat het dezelfde persoon betreft). Hij verblijft buiten het "proveniershuis". Johan Nicolaas is roerslotenmaker.

Frederik Balthasar Schoonheijt
In de landmonsterrol van 1789 (de laatste volledige uit de VOC-administratie) verschijn ook de naam van Frederik Balthasar, die daar ook de naam Scheijnheijd draagt. Achter zijn naam staat dat hij met de "Roosenburg" naar Indië zou zijn gekomen. Dit moet een fout zijn, want zoals we in ons vorige verslag schreven, heeft hij alleen een soldijboek van personen die in Indië ("in dienst" zijn aangenomen. Hij komt ook niet voor in de indexen op de scheepssoldijboeken van dit schip. Bovendien staat wel vermeld dat hij in Semarang was geboren. Alleen zonen van hoge VOC-dienaren werden naar Nederland gestuurd voor hun opvoeding om later weer naar Indië terug te keren. In de kringen van deze minder hoge beroepen kwam dit niet voor. Ook Frederik Balthasar heeft de functie van roerslotenmaker.
Gezien de schrijfwijze van de familienaam ("Scheijnheijd) in de landmonsterrollen en het beroep, is ook hij zonder twijfel familie van Frederik Christiaan en Johan Nicolaas. De vraag is echter of hij een broer of een zoon van de laatste is.
Omdat er 10 jaar zit tussen de aanvang van het dienstverband van Johan Nicolaas en Frederik Balthasar, zou je geneigd zijn te denken dat ze broers waren.

Geprobeerd is na te gaan welke leeftijd deze broers (?) hadden bij de aanvang van hun dienstverband bij de VOC. Hiervoor zochten we in de brieven en rapporten die vanuit Java's Oostkust (waaronder Semarang ressorteerde) naar de Gouverneur-Generaal werden gestuurd. Vaak worden in deze stukken vermeld welke nieuwe personen waren aangenomen, vaak met leeftijd. Er werden echter geen gegevens over Johan Nicolaas of Frederik Balthasar gevonden.

Maria Frederika Schoonheidt
Uitgangspunt voor dit onderzoek was de vraag van wie Maria Frederika Schoonheidt, gehuwd met Paulus Hermanus Barentz, afstamde.
Helaas zijn geen concrete gegevens gevonden wie haar ouders waren. Hoewel het in theorie mogelijk is dat Johan Lodewijk Schoonheidt haar vader was, lijkt ons dit minder waarschijnlijk: Maria zou dan op haar 15e haar eerste kind hebben gekregen (kwam vaker voor) en zelf de dochter zijn van een 19-jarige vader. Op zich allebei mogelijk, maar de combinatie minder waarschijnlijk. Het is eerder aan te nemen dat Johan Lodewijk een broer of neef was van Maria Frederika. Beiden zullen kinderen geweest zijn van Frederik Balthasar of Johan Nicolaas, of van een mogelijk (onbekende) zuster van hen.
Zeker is dat ze een kleindochter geweest zal zijn van Frederik Christiaan Scheijnheijd / Schoonheid uit Thüringen, die, gezien het jaar waarin hij uitvoer voor de VOC, geboren zal zijn voor 1740.

Barentz - Nederlandsch-Indië

Terug naar begin

zie fragmenten Schoonheid

Link naar overige parentelen
Surname Index
Links
Contact information

Index van Achternamen

  1. Barentz
  2. Gerverdinck
  3. Schoonheid(t)

Terug naar begin

Updated: 11 January 2011

This is an Antenna logo website